Hồi trước mình hay mơ mộng, trong đầu lúc nào cũng đầy ý tưởng. Có kỹ năng lập trình, lại được đồng nghiệp hỗ trợ, đáng ra mình phải có nhiều sản phẩm hữu ích cho cộng đồng. Nhưng ngược lại, một người bạn không hề làm trong IT lại có cả chục phần mềm hữu ích, thậm chí đạt tự do tài chính từ năm 35 tuổi. Ngồi nói chuyện, mình mới nhận ra: mỗi lần có ý tưởng, mình không biết bắt đầu từ MVP – sản phẩm nhỏ gọn để thử nghiệm và đo lường hiệu quả trước.
MVP là gì?
MVP (Minimum Viable Product) hiểu nôm na là: sản phẩm nghèo nàn về tính năng nhưng giàu tiềm năng về ý tưởng. Nó có đúng những chức năng cốt lõi để giải quyết nỗi đau của user, chứ không phải “full option” rồi chết yểu. Nó có những đặc điểm cơ bản sau:
- Tập trung vào giá trị cốt lõi → User có đủ tính năng để sử dụng sản phẩm.
- Tốn ít công sức → Nhanh chóng tạo ra sản phẩm với chi phí hợp lý.
- Có thể mang lại dòng tiền → thuyết phục được nhà đầu tư đồng hành và nâng tầm sản phẩm.
Tại sao tạo ra sản phẩm MVP là cần thiết?
- Xác thực giả thuyết: Bạn luôn có xu hướng nghĩ rằng ý tưởng của mình thật sự tuyệt vời. Bạn dùng các công cụ để phân tích hành vi người dùng và nghĩ rằng sản phẩm thực sự cần thiết. Tuy nhiên nếu không có sự kiểm nghiệm của user thì ý tưởng của bạn vẫn mãi nằm trong đầu mà thôi.
- Ra mắt nhanh: Có nhiều sản phẩm thực sự là trending. Ví dụ vụ đổi sim từ 11 số thành 10 số. Rất nhiều developer nghĩ ra sẽ làm phần mềm tự động convert số điện thoại. Tuy nhiên thời điểm đó, ai là người triển khai nhanh là người chiến thắng.
- Tập trung vào vấn đề cốt lõi: Sản phẩm MVP cần giải quyết vấn đề cốt lõi của user. Bạn mình làm phần mềm mà không cần làm luồng đăng ký, quên mật khẩu. User được cấp phát thủ công. Tuy nhiên vẫn bán được sản phẩm.
- Dễ gọi vốn: Khi tạo ra sản phẩm MVP, có user thật, có demo với nhà đầu tư → Nhà đầu tư quyết định xuống tiền dễ dàng hơn.
- Giảm rủi ro: Khi sản phẩm release mà không được sự đón nhận của user thì kết thúc sớm. Lúc đó thiệt hại sẽ nhỏ nhất.
Các loại MVP
Có 2 loại MVP chính:
- Low-fidelity MVP: Cùi bắp, nhanh, rẻ. Ví dụ: landing page, email giả, fake door test. → Chỉ để kiểm tra “người ta có quan tâm không?”.
- High-fidelity MVP: Ngon hơn, tốn công hơn. Ví dụ: prototype, crowdfunding, single-feature app. → Để test “người ta có chịu móc ví trả tiền không?”.
Bảng dưới đây sẽ cho bạn thấy rõ sự khác biệt giữa hai loại MVP này.
| Nội dung | Low-fidelity MVP | High-fidelity MVP |
|---|---|---|
| Mục tiêu chính | Khám phá vấn đề của khách hàng và kỳ vọng về giải pháp. | Xác định giá trị của giải pháp và mức độ khách hàng sẵn sàng trả tiền. |
| Mục tiêu cụ thể | - Hiểu vấn đề của khách hàng qua việc thu thập thông tin. - Nắm được kỳ vọng của khách hàng. - Đánh giá xem khách hàng có sẵn sàng tương tác với một giải pháp tiềm năng hay không. | - Khách hàng sẵn sàng trả bao nhiêu cho giải pháp? - Tiếp cận early adopters. - Thu thập feedback để cải thiện. - Định hình chiến lược sản phẩm & marketing tiếp theo. |
| Công sức & nguồn lực | Tối thiểu, có thể làm trong thời gian ngắn với ít nguồn lực. | Tốn nhiều thời gian, cần team nhỏ gồm dev, designer và QA. |
| Độ phức tạp | Đơn giản, có khi không cần code. | Khá phức tạp, cần phát triển sản phẩm. |
| Ví dụ | Landing page, email campaign, fake door test, blog, forum, survey/phỏng vấn. | App với 1 tính năng duy nhất, prototype, crowdfunding, mô hình 3D, “Wizard of Oz” MVP. |
Các bước để xây dựng sản phẩm MVP
-
Xác định vấn đề thị trường: Bước đầu tiên là nghiên cứu thật kỹ để xác định vấn đề mà MVP cần giải quyết. Product manager cần tự hỏi: Nhu cầu thị trường có đủ lớn để khai thác không? Nhu cầu đó có thật sự tồn tại không? Nếu không có nghiên cứu, startup dễ chết yểu ngay từ ý tưởng. Một trong các cách làm mà bạn tôi đã thực hiện: Tạo ra landing page bán sản phẩm, rồi chạy quảng cáo, nếu có nhiều người ưa thích nó thì sản phẩm đó có khả thi.
-
Đặt mục tiêu: Trước khi bắt tay vào xây, phải hiểu rõ mục tiêu mà bạn cần đạt được là gì. MVP cần phù hợp với sứ mệnh và định hướng. Bạn muốn đạt doanh thu X trong 1 năm? Hay chỉ cần tăng engagement? Mục tiêu này sẽ quyết định feature nào cần build.
-
Lên plan & build: Xác định user journey, target segment, persona và pain point. Từ đó brainstorm giải pháp, chọn tính năng cốt lõi và bắt tay làm. Với bạn mình, các sản phẩm cần release sau 1-2 tháng.Lưu ý: MVP phải khả thi và có thể bán được ngay sau khi ra mắt.
Kết luận
MVP không phải con đường tắt, mà là con đường khôn. Thay vì “xây lâu đài rồi khóc thầm khi không ai ở”, hãy “dựng cái lều nhỏ, test xem có ai chịu vô không”. Nếu có → mở rộng dần. Nếu không → đổi ý tưởng, vẫn còn tiền ăn phở.
👉 Bài học: Đừng tham lam build cái gì to đùng ngay từ đầu. Hãy thử với MVP trước, để vừa học được từ user, vừa tiết kiệm tài nguyên, vừa có cơ hội thành công lớn.